ԱՆՀԱՎԱՆԱԿԱՆ ՓԱՍՏԵՐ ԱՄԵՆԱՀԻՆ ՊԼՈՄԲԱՆՅՈՒԹԻ ՄԱՍԻՆ
Ինչպես հայտնում է «Plos One» ամսագիրը, սեպտեմբերի 19-ին՝ գիտնականները միգուցե գտել են հնագույն ստոմատոլոգիայի նոր հետքեր՝ 6500 տարեկան մարդկային ծնոտի ատամներից մեկում մեղրամոմի հետքեր հայտնաբերելով :
Դեռևս նախորդ դարի սկզբին Սլովենիայի տարածքում՝ Լոնչե գյուղի կողքին, գտնվել էր 24-30 տարեկան տղամարդու ծնոտ, որը մոտավոր հաշվարկներով ուներ 6500 տարվա պատմություն: Այն իր վաղեմությամբ այդ տարածաշրջանի ամենահին գտածոն է և պահպանվում է Տրիեստ քաղաքի իտալական թանգարանում: Մոտ 101 տարի այն պահվել է թանգարանում, և ոչ ոք անգամ չի կասկածել այս նմուշի արտասովորության մասին , մինչև այն օրը , երբ այն սկսեց ուսումնասիրել International Center For Theoretical Physics կազմակերպությունը Sincrotrone Trieste-ի և այլ ինստիտուտների հետ միասին: Ուսումնասիրությունները գլխավորում էին Ֆեդերիկո Բեռնարդինին ու Կլաուդիա Թունիզը: Գիտնակնները նոր ռենտգեն սարքավորուման փորձարկման համարել ընտրեցին հենց այդ : Ինչպես հայտնում է Discovery-ի վեբ կայքը եռաչափ պատկերը ցույց տվեց ծնոտի ձախ ժանիքի մաշվածություն(որը ըստ Կլաուդիա Թունիզի ենթադրաբար կապված է այդ դարաշրջանում ապրող մարդկանց ապրելակերպի հետ, երբ մարդիկ ատամները օգտագործում էին ոչ միայն սնունդ ընդունելու, այլև այլ կարևոր գործերի համար: Օրինակ՝նեոլիտյան դարաշրջանի կանայք օգտագործում էին ատամները գործելիս , իսկ պսակի վրա երկար ուղղահայաց ճաք՝ մեծ խոռոչով ,որն առաջացել էր էմալի քայքայման հետևանքով և լցված էր անհասկանալի նյութով, որը իդեալական լրացնում էր այդ խոռոչը :
Ինֆրակարմիր սպեկտրոսկոպիայի ժամանակ գիտնականները պարզեցին, որ դա մեղրամոմ է, ինչը ծառայել է որպես պլոմբանյութ, որը նախատեսված է եղել ցավերի թուլացման և զգայունության վերացման համար , եթե ,իհարկե, բացառենք այն փաստը,որ այն միգուցե կիրառվել է մարդու մահից հետո ոչ թե առաջ : Եվ թեկուզ այս հավանականությունը անհնարին է , քանզի մեղրամոմը տեղադրված է շատ կոկիկ:Հետևաբար կարելի է ենթադրել որ սա է պատճառը, որ մինչ օրս պլոմբավորման այլ ապացույցներ չեն գտնվել:
New Scientist ինտերնետային պորտալին տված իր հարցազրույցում Բրիտանացի քիմիկոս Ստեֆան Բակլեյը հայտնել է , որ « մեղրամոմը օգտագործվել է որպես պլոմբանյութ իր հալման ցածր ջերմաստիճանի և նրանում պարունակվող մեղրի և պրոպոլիսի առկայության ( սրանցով է պայմանավորված մեղրամոմի հակաբակտերիալ և հակաբորբոքիչ հատկությունները ) շնորհիվ » :
«Այս գտածոն ,երևի թե Եվրոպայում ամենահին հիշատակությունն է հնագույն ստոմատոլոգիայի մասին և կարող է ավելի ստույգ տվյալներ տալ վաղ ստոմ-պրակտիկայի մասին» ,- ասում է Բերոնդինին:
Նյութը պատրաստեց Լուսինե Խաչատրյանը:
Նյութը պատրաստեց Լուսինե Խաչատրյանը:
Комментариев нет:
Отправить комментарий